ISSN: 2657-800X
search

CNOTY KARDYNALNE



Na rycinie znajdującej się na czwartej stronie okładki znajdują się personifikacje dwóch z czterech cnót głównych ­– Prudentii i Iustitii (brakuje Temperantii i Fertitudo). Podobna rycina znajduje się na okładce czasopisma „Palestra” nr 10/2018. Te same bohaterki – dwie cnoty kardynalne – Roztropność i Sprawiedliwość, a nawet podobny okres powstania dzieła, gdyż autor ryciny z „Palestry”, Maarten de Vos (1532-1603), stworzył ją w Antwerpii pomiędzy 1572 a 1600 r. Grafika znajdująca się na czwartej stronie okładki pierwszego numeru „Głosu Prawa” powstała natomiast nieco wcześniej, bo około 1540 r., ale także w Antwerpii. Autorem ryciny był flamandzki rytownik i wydawca książek, Cornelis Bos (ok. 1506/10-1555). Jak wynika z kwerend, rycina ta należy do najbardziej znanych w jego twórczości.


Kobiety będące personifikacją cnót głównych siedzą obok siebie. Na pierwszym planie jest Prudentia, która w prawej ręce trzyma węża – symbolem wyważenia i zdrowej ostrożności. W lewej ręce trzyma natomiast oparte o kolano lustro – symbolizujące odblask Bożej mądrości. Znajdująca się za nią Iustitia jest niewidoma. W prawej ręce trzyma miecz, a w lewej wagę (inaczej niż na rycinie M. de Vosa, gdzie trzyma tablice z Dekalogiem).


Umieszczenie na okładce ryciny przedstawiającej Roztropność i Sprawiedliwość nie jest przypadkowe. Bez cnót kardynalnych nie sposób wyobrazić sobie dobrze funkcjonującego społeczeństwa, państwa, a tym bardziej wymiaru sprawiedliwości. Nikogo nie trzeba przekonywać, że cnoty te – jak i dwie pozostałe – powinny cechować prawnika, a w szczególności sędziego – roztropność, sprawiedliwość, umiarkowanie i męstwo. Tymczasem stele odczuwamy ich deficyt. Często przekonujemy świat (i siebie), że mamy wyłączność na postrzeganie i rozumienie prawa, ustroju, świata, że nie można inaczej… Poszukajmy odrobiny przyzwoitości, szacunku do innych, umiarkowania i roztropności – ale szukajmy u siebie. Gdy brakuje Prudentii i Temperantii, zaś dominuje wyłącznie oderwane od nich i często błędnie pojmowane Fortitudo wzmocnione Odium i deklarowaną wolą Ultio, to Iustitii nie znajdziemy.

AJR